Ik ga je een antwoord geven dat je misschien een saai en vervelend antwoord vindt. Dat een lezer vanzelfsprekend niet wil horen. Ik ga het over geld hebben. Excuus daarvoor.
Als lezer hoef je je daar natuurlijk helemaal niet druk om te maken, maar het tekenen van strips is nog een van de allerlaatste “echte” ambachten. Elk plaatje moet exact worden bedacht en lijntje voor lijntje met de hand getekend. Script, storyboard, schets, kleur, tekst, noem maar op. De computer schiet hier en daar te hulp (hoewel vaak zó dat het takenpakket van de tekenaar alleen maar telkens wordt uitgebreid), maar het daadwerkelijke tekenen moet de tekenaar toch nog steeds helemaal zelf doen.
Daarnaast is ondergetekende ook nog een taaaaamelijk trage tekenaar. Kortom, het maken van een compleet BE album kost deze tekenaar tussen de negen en twaalf maanden!!!
Okee, ben je er nog? Nou koester ik OOK NOG de merkwaardige overtuiging dat, los van inspiratie en enthousiasme (vanzelfsprekend), een strip(serie) op de lange termijn alleen maar levensvatbaar kan zijn, als de makers in staat zijn hun . . . inkomen te genereren uit hun werk.
Het is niet anders, maar ik moet het in dit antwoord nu toch gaan hebben over . . . GELD.
Ik weet dat sommige mensen dit een bizar, geldwolverig idee vinden, maar ik heb gemerkt dat ik dit werk alleen vol kan houden als ik overdekt slaap en ook af en toe iets erbij eet. Negen maanden werk zou, volgens mij, toch op een of andere manier, uiteindelijk negen maanden inkomen moeten opleveren. Misschien niet meteen bij het eerste album hoor, maar dan toch wel na een paar boeken.
Okee. DIT bleek nu een serieuze hobbel voor onze Bob Eversstrip serie.
Even ontnuchteren. In de klassieke verkoop levert een album de makers ongeveer 10 procent royalties op de verkoopprijs (minus BTW). De rest gaat naar rechtenhouders, uitgever, drukker en winkel. Die 10 procent moet daarna ook nog worden verdeeld tussen scenarist en tekenaar. (soms 50-50, soms krijgt de tekenaar iets meer) Soooooms is er voorpublicatie á 150 euro per pagina. Natuurlijk wel ingekleurd en geletterd, persklaar aanleveren (veel werk). Scenarist krijgt daarvan ook weer de helft.
Nu kun je uitrekenen hoeveel albums er moeten worden verkocht, voordat het werk een beetje jaarinkomen begint op te leveren voor de makers. Los van het enthousiasme van de kopers, met de verkoopcijfers in Nederland redden we dat niet, dus buitenlandse uitgaven moeten erbij komen, willen de makers het vol kunnen houden. Nederlanders kopen niet zoveel strips. Ik heb uitgebreid geleurd met de strip, maar kreeg geen buitenlandse uitgever warm voor de jaren vijftig avonturen met drie parmantige knaapjes.
Wees ervan overtuigd, Niek, ik ben eigenlijk al langer met de Bob Eversstrip mee doorgegaan dan (financieel) verantwoord was. Het laatste deel had ik eigenlijk niet moeten maken, maar op een gegeven moment waren Frank en ik gewoon een beetje door ons spaargeld heen. We hebben het echt geprobeerd met deze strip, maar we hebben het gewoon niet volgehouden. We konden er na al die jaren nog steeds niet van leven. De strip heeft een warm plekje in m’n hart, maar ik zie gewoon niet in hoe ik ermee verder kan, zonder mezelf arm te tekenen.
HEEEEEL misschien is er tzt wel iets crowdfund-achtigs mogelijk met deze serie. Iets “special edition” achtigs. Intekenen op ZEEER beperkte oplage, super- luxe albums. Schetskatern, ex-libris, gesigneerd, Originele pagina erbij in de verkoop, dat soort dingen. Als de uitgever en de winkelier er dan tussenuit (willen) gaan, en de prijs per exclusief album-pakket hoog genoeg kan worden, dan kan er misschien op zo’n manier wél een beetje een inkomen worden gegenereerd voor de makers . . . . vooraf en gegarandeerd.
In zo’n model zou ik, als iemand anders dat allemaal zou willen organiseren en stroomlijnen, nog wel willen denken over nieuwe albums.
Hoewel ik het in grote lijnen eens ben met wat Hans hier schrijft, zeker als het gaat om het buitenland bij je strips te betrekken, moet ik toch een paar kanttekeningen plaatsen bij plaatsen. Allereerst, om positief te beginnen. van de Bob Evers strip kunnen we met recht zeggen dat het subtopper is. Geen topverkoop zoals bijvoorbeeld die van Franka, maar wel beter verkocht dan een gemiddeld Nederlands stripalbum. Maar inderdaad, je hebt oplages als die van Franka nodig om met een puur Nederlandse strip zonder buitenlandse uitgave te overleven.
Dan de verdeling van de royalties en honoraria. Het is best mogelijk dat er scenaristen in Nederland zijn die 50% van de paginaprijs krijgen, maar dat geldt niet voor de Bob Evers reeks. Of in geval niet sinds ik de scenario's schrijf. Normaal gesproken krijgt een scenarist tussen de 20 en 35% van de paginaprijs en een soortgelijke verdeling is er ook bij de albumroyalties. Maar wellicht doelt Hans ook op de rechthebbenden van de Bob Evers verhalen. Uiteraard krijgen degenen die het auteursrecht op de oorspronkelijke Bob Evers verhalen van Willy van der Heide bezitten ook een gedeelte van de opbrengst. En dat valt uiteraard onder het tekstuele gedeelte van de strippagina. En dan is er nog ons agent Comic House die voor al hun goede werk, het opstellen van contracten die voordeel bieden voor alle betrokken partijen, dus ook voor de tekenaar en scenarist, en voor het in goede banen leiden van al die verschillende rechten en royalties. Ook daar zal Hans ongetwijfeld een afspraak mee hebben voor de zogenaamde 'agency fee'.
Laten we nu eens uitgaan van het door Hans genoemde bedrag van 20000 euro per album. Dit alles meegerekend zou er voor de tekenaar dan zo'n 240 euro per pagina overblijven of in maanden omgerekend 1225 euro per maand. Nog steeds geen vetpot dus, maar daar zou je als tekenaar in theorie een stripalbum voor kunnen tekenen.
In die zin snap ik ook dat Hans de crowdfundingsactie voor een eventueel verstripping van Bob Evers, de jacht op het koperen kanon, niet zelf wil organiseren. En zelfs als iemand anders dat wel zou doen, dan zijn er nog wat juridische haken en ogen aan de actie. Er zullen heel wat nieuwe afspraken gemaakt moeten worden, voordat het album ook daadwerkelijk kan verschijnen.
Het zou inderdaad handiger zijn als zich alsnog een buitenlandse uitgever voor Bob Evers meldt. Want dan zouden we via bijvoorbeeld een site als Sandawe zo'n crowdfundingsactie kunnen organiseren. Maar ja, ook dan moet de tekenaar aan de bak voor ex-librissen, portfolio en speciale dedicases.
Conclusie is dus dat ondanks bovenstaande nuances een nieuw Bob Evers stripalbum nog ver weg is. Maar je weet uiteindelijk nooit. In die zin sluit ik me maar aan bij de titel die Bobevers.nl aan het betoog aan Hans gaf: Geen nieuwe stripalbums? (met vraagteken!)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten