Verhalen uit de Lage Landen

In de reactie van de posts hieronder signaleerde onze vaste bloglezer Henkus dat het vooral Hans, de beeld-man is die met de opiniërende stukken op deze blog komt. Waarom de tekst-man, Frank, niet? Het antwoord is eigenlijk heel eenvoudig. Een scenarist, schrijver of wie zich dan ook met schrijvende arbeid bezig houdt, kan die opinie prima kwijt in zijn verhalen. Als een soort uitlaatklep voor alles wat je dwarszit. En dan niet op een dwingende manier, maar simpelweg signaleren wat er in de maatschappij gebeurt, een verhaal schrijven over wat je vanuit jouw plekje in de wereld ziet en de eindconclusie van het geheel aan de lezer zelf overlaten.
De beeldman die, zoals Hans, verhalen en scenario’s van anderen in beeld brengt, kan dat allemaal niet en heeft dus logischerwijze andere wegen nodig om zijn visie op bepaalde maatschappelijke gebeurtenissen te uiten.


(Illustratie: Carl Barks, © Disney)

Bovenstaande wereldberoemde eend maakt dat deze week in één klap duidelijk op bladzijde 5 t/m 14 van de nieuwe Donald Duck (nr 26-2009). Een verhaal uit 2006, een periode waarin er nog geen sprake van een kredietcrisis was en er openlijk gespeculeerd werd over een alsmaar groeiende productiemaatschappij waarbij de werkende burger 24 uur per dag inzetbaar zou zijn. In dat licht belandt Donald in dit verhaal als proefpersoon in een onderzoek naar hoeveel slaap de gewone burgerman nu écht nodig heeft na al zijn dagelijkse activiteiten.
Tegelijkertijd gaf het me de kans om alle maatschappelijke druk te laten zien die er op een hedendaagse burgereend wordt uitgeoefend en daarbij zo het een en ander op de hak te nemen. Zoals deze burgemeester, die ondanks de kredietcrisis gek genoeg nog niets aan herkenbaarheid verloren heeft:








(Illustratie: Bas Heymans, © Disney)

Of deze toch wel vrij autobiografische situatie. Buiten het enthousiasme van de bezorger hoefde ik er niet veel aan te verzinnen:

(Illustratie: Bas Heymans, © Disney)

Ook tekenaar Bas Heymans heeft zich wat dat betreft overigens niet onbetuigd gelaten, gezien het uiterlijk van sommige personages in dit verhaal.

Natuurlijk is niet ieder verhaal een dusdanige maatschappelijke satire. Het Madam Mikmakverhaal lijkt in eerste instantie een gewoon heksenverhaal. Maar toch… heks Gruwina die meisje in nachtegalen en jongens in stenen beelden verandert is eigenlijk de heks uit het prachtige sfeervolle Grimm-sprookje Jorinde en Joringel. Huh, Jorinde en Joringel? Ja, precies, wie kent het nog? En toch vind ik dat zo’n sprookje niet vergeten mag worden.

(Illustratie: José Rámon Bernadó Kneff)

Het verhaal van Madam Mikmak in de Donald Duck is dus niet alleen een vervolg van de zogenaamde ‘Mikmak-sprookjesserie’, maar ook een eerste poging om het Grimm-sprookje Jorinde en Joringel aan de vergetelheid te ontrukken. En als de directie van de Efteling over een jaar of wat dat prachtige heksenslot, ontworpen door tekenaar Bernado, daadwerkelijk in het sprookjespark neer te zetten, komt dat helemaal goed.

En als er dan toch sprookjes vergeten worden en de verhalenvertellers van vroeger al een paar eeuwen lang niet meer met een schip van overzee naar de lage landen komen, dan is er altijd nog de mogelijkheid om zelf ‘eeuwenoude’ sprookjes te verzinnen.

(Illustratie: Juliana Buch, © Holco Publications B.V)

In het verhaal door Juliana Buch getekende stripverhaal ‘Dream’ in Penny Plus 7-2009 laat ik dat op bladzijde 11 t/m 18 over aan staljongen Lars die op de proppen komt met een ‘eeuwenoud’ verhaal over heideheksen die op zoek zijn naar krachtige jongen paarden om hun macht te vergroten. Hoofdpersoon Eline gelooft er niets van, tot ze voor haar eigen ogen haar eigen Shetlandpony Dream ziet verdwijnen en weer verschijnen. En zo komen de sprookjes dan weer in de wereld.

Meer maatschappijkritiek vind je dan weer in “Lisa’s toptalent’ dat deze week op bladzijde 32 t/m 39 in de nieuwe Tina (nr 26-2009) wordt gepubliceerd. Ik schreef het eind jaren 90 toen er nogal wat berichten waren over de druk die ouders op hun kinderen uitoefenen op sportprestaties te leveren. Toen ik ergens ook het verhaal hoorde van iemand die vond dat kinderen geen vriendjes konden zijn met de tegenstander omdat ze anders geen topprestatie tegen hen konden leveren, werd het hoog tijd om dit verhaal te schrijven. Het verhaal werd getekend door de Spaanse tekenaar Angeles al eerder gepubliceerd in Tina 33-2000.

Meer onderhuidse opinies over tirannen in welke vorm en welk formaat dan ook in Kleine Napoleon op bladzijde 20 van Eppo nummer 11. Gek genoeg blijken de tirannieke keizers van vroeger nogal vaak de neiging te hebben om allerlei monumenten te gaan oprichten voor hun zeges. De fiasco’s worden dan maar al te vaak onder het tapijt van de vervalste geschiedenis geschoffeld. Niet alleen Napoleon trouwens, ook Julius Caesar had daar een handje van.
Gelukkig dat in sommige van die gevallen de tegenpartij nog wel eens een monument voor zoiets wil oprichten.

Ook in de verhalen voor jongere lezers kan ik het dan toch niet laten om af en toe te verwijzen naar die kleine dagelijkse beslommeringen en de bijbehorende kleinburgerlijkheid. Zoals het missen van de trein in het door tekenaar en vaste bloglezer Silvio Spotti getekende verhaal “Bert en Ernie gaan op bezoek” op bladzijde 20 en 21 van Sesamstraat nummer 10.

(Illustratie: Silvio Spotti (Magic Eye Studio), © Sesame Workshop)

In dit geval helemaal de schuld van Ernie, maar juist die geeft er op het eind een heel positieve draai aan. En als ik al nog iets over had van de ergernis van de laatste keer dat ik mijn trein miste, dan zit nu in elk geval Bert met die ergernis opgezadeld.


Kortom, hoe groot of klein ook, in ieder verhaal zit wel iets van wat de schrijver vindt of waar hij of zij voor naar antwoorden zoekt. Heel soms is het ook gewoon een beetje dwars tegen de draad in. Zo is het Nederland de laatste paar jaar heel erg moeilijk om tekstverhalen in tijdschriften te publiceren als je geen bekende kinder- of prentenboekenschrijver bent. Laat staan om een kinder- of prentenboek te publiceren als de bewuste uitgever erachter komt dat je (ook) strips schrijft. Dan kun je het helemaal vergeten.
Gelukkig is er ook nog Vlaanderen, waar men gelukkig geen last heeft van dit soort hokjesgeest.

(Illustratie: Benjamin Leroy)

En dus publiceerde het schooltijdschrift Zonnestraal in nummer 24 van dit schooljaar op bladzijde 24 en 25 een kort kinderverhaal van me onder de titel ‘De tv is stuk!’ Het onderwerp werd me aangedragen door mijn neefje die dit daadwerkelijk bij zijn oma overkwam.
Zodat toch maar bewezen is, dat een verhaal een verhaal is en dat het uiteindelijk niet uitmaakt in welke vorm je het vertelt, strip of tekstverhaal of wie weet zelfs in dichtvorm. Alles kan!


En dan tenslotte komt ook dit uit Vlaanderen. Op de site van Jakari Productions (http://www.jakari.be/) is al een week lang een hele serie foto’s te zien die Jan en Karin van Hans, Caroline en Nell maakten. En nog altijd geen verhaal over deze dag op onze eigen blog.
Dus kom op, Hans, met dat verslag. We willen er alles van weten.

Wat gebeurt daar allemaal op Kasteel Groeneveld?

Wat heeft Henk allemaal gefilmd voor die dvd?

(Foto's: Karin Ceulemans en Jan Magito, © Jakari Productions)

En waar is iedereen op deze foto gebleven? Hou ons niet langer spanning, Hans, maar kom op met dat verhaal!

Wordt vervolgd?