Gisteren, maandag 17 april 2023, was het eindelijk zover. De officiele presentatie van het stripalbum Japien de Joode dat Danker Jan en ik samen maakten in opdracht van Stichting Odulphus. De presentatie vond plaats op de veerboot 'De Zuiderzee'.
Allereerst was er een welkomswoord door Klaas Post van de Stichting Urker Uitgaven, waarna Jelle van Slooten van Stichting Odulphus, tevens onze opdrachtgever, vertelde over de totstandkoming van het stripverhaal van Japien de Joode en over de drie lagen in het verhaal.
De geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland, de geschiedenis van Japien en zijn gezin op Urk tijdens de Tweede Wereldoorlog en het verhaal van Sarah, Zoe, Roy en Jauwk die dit verhaal anno 2023 uitzoeken. Daarna was het woord aan de heer de Valk, secretaris Nationaal Coordinator Antisemitismebestrijding en Rabbijn Moshe Stiefel van Stichting Chabad Flevoland. We hoorden dat ook in deze tijd nog kinderen online of fysiek bedreigd worden omdat ze van Joodse afkomst zijn en dat het alleen al daarom belangrijk blijft om de verhalen van toen, zoals het verhaal van Japien en zijn gezin, te blijven vertellen, ook voor de huidige en toekomstige generaties.
Daarna volgde bovendeks de uitreiking van het eerste exemplaar van het album 'Japien de Joode'. Dat willen zeggen eigenlijk twee eerste exemplaren. Er zijn namelijk twee edities: eentje in het Nederlands, die door onze andere opdrachtgever, Meindert Hakvoort van Stichting Odulphus, werd uitgereikt aan meester Wybren Streekstra, die ook nog een kleine rol speelt aan het eind van ons verhaal, en eentje in het Urker dialect, die door Meindert werd uitgereikt aan de Urker wethouder Freek Brouwer. De Nederlandse editie kent bovendien twee versies: de softcover en in een heel kleine oplage ook een hardcover. Tegelijk met de presentatie van het album ging ook de site www.japiendejoode.nl online en daar zijn deze drie versies van het album online te bestellen voor ieder die dat maar wil. Daar is ook het bijbehorende lespakket voor de scholen te downloaden. Een impressie van de presentatie is met bijbehorend artikel te vinden op site van Omroep Flevoland.
En het verhaal van Japien de Joode? Wel, in 2023 doen Sarah, Zoe, Roy en Jauwk mee met een vossenjacht, als Jauwk over een drietal stenen struikelt. Dat blijken letterlijk struikelstenen te zijn. En van een van de verklede vossen horen ze voor het eerst over Japien de Joode en zijn gezin, het enige Joodse gezin op Urk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Stegengids Jaap vertelt hen later het hele verhaal. Ze volgen de voetsporen van Japien, die eigenlijk Israel Samuel Kropveld heette, van Amsterdam naar Urk en terug.
amuel, in Amsterdam kortweg Ies genoemd. ging op 17 september 1936, op advies van een vriend naar Urk, omdat daar behoefte was aan een koopman in allerlei zaken en omdat de zaken in Amsterdam in crisistijd niet overhielden.
Vanaf toen was Japien, zoals hij op Urk werd genoemd, een graag geziene gast en verkocht hij twee dagen per week daar zijn waren. Het beviel zo goed dat Japien met zijn vrouw Hendrika ofwel Heintje en zijn dochter Lea op 29 april 1940 op Urk komt wonen.
Ze voelden zich er helemaal thuis en maakten veel vrienden op Urk. Maar dan valt Nazi-Duitsland Nederland binnen en wordt het leven voor de Joodse Nederlanders een stuk lastiger.
De ene na de andere anti-Joodse maatregel volgt en ondanks dat Japien, Heintje en Lea daar op Urk minder van merken dan hun familie in Amsterdam, wordt ook het leven voor hen een stuk moeilijker. Ze worden steeds verder beperkt in hun rechten, hun bezittingen en hun sociale contacten. Uiteindelijk wordt het gezin Kropveld, net als alle Joodse Nederlander, in 1942 gedwongen in Amsterdam te gaan wonen.
(Illustraties: Danker Jan Oreel)
Japien kreeg meerdere malen het aanbod om onder te duiken maar wilde dat niet, omdat hij niemand tot last wilde zijn. Pas in 1943 besluit Japien alsnog met zijn gezin onder te duiken, Maar dan gaat het mis en worden ze opgepakt en afgevoerd naar Kamp Westerbork en vandaar naar concentratiekamp Sobibor. Dat is het verhaal dat Sarah, Zoe, Roy en Jauwk te horen krijgen en wat ze besluiten verder te vertellen aan hun klasgenoten in de klas van meester Streekstra. En waarvan we hopen dat het verhaal daarna weer verder verteld wordt, zodat niemand het ooit nog vergeet.
%20Alex%20Odijk%20(333).jpg)
%20Alex%20Odijk%20(333).jpg)
%20Alex%20Odijk%20(277).jpg)
